Η ομιλία της υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, Έφης Αχτσιόγλου για το νέο ενιαίο ταμείο ΕΦΚΑ
«Η λειτουργία του ΕΦΚΑ φιλοδοξούμε να αποτελέσει μια νέα σελίδα για την κοινωνική ασφάλιση στην χώρα μας. Αποτελεί ένα μεγάλο βήμα στην δύσκολη προσπάθεια μας να στήσουμε ξανά στα πόδια του ένα σύγχρονο σύστημα δημόσιας κοινωνικής ασφάλισης. Δύσκολη προσπάθεια γιατί έχουμε να αντιμετωπίσουμε μια σειρά πολιτικών επιλογών με βαθιές ρίζες που υποθήκευσαν το μέλλον της κοινωνικής ασφάλισης. Την ίδια στιγμή αποτελεί μια μεγάλη και δύσκολη προσπάθεια γιατί δεν είμαστε αντιμέτωποι απλά με την βαριά σκιά του παρελθόντος αλλά και με την πραγματικότητα της κρίσης και τις επιδιώξεις όλων όσοι βλέπουν στην κοινωνική ασφάλιση άλλο ένα πεδίο ιδιωτικής κερδοφορίας και όχι ένα καθολικό κοινωνικό δικαίωμα.
Προχωρήσαμε στην δημιουργία του ΕΦΚΑ και μιας νέας αρχιτεκτονικής για την κοινωνική ασφάλιση με πρώτο στόχο να διασφαλίσουμε τον δημόσιο και κοινωνικό χαρακτήρα ενός συστήματος που στηρίζεται στην αλληλεγγύη των γενεών. Σχεδιάσαμε τα βήματα μας όχι εν κενό αλλά σε μία συγκυρία με συσσωρευμένα αρνητικά χαρακτηριστικά, σε ένα ταλαιπωρημένο από την λεηλασία των αποθεματικών του ασφαλιστικό σύστημα. Μια λεηλασία που το είχε φέρει στα όρια της κατάρρευσης. Το δύσκολο πλαίσιο που θέτει η συγκυρία της κρίσης και η συσσώρευση αρνητικών παρεμβάσεων στην κοινωνική ασφάλιση αποτελούν παράγοντες που λαμβάνουμε υπ όψιν μας αλλά δεν αποτελούν το όριο για την πολιτική μας. Δεν περιοριζόμαστε στις δυσκολίες του χθες αλλά σχεδιάζουμε την ανατροπή τους.
Η δημιουργία του ΕΦΚΑ αποτελεί μία πραγματική ενοποίηση των ασφαλιστικών ταμείων, σε αντίθεση με προηγούμενες παρεμβάσεις που ισοδυναμούσαν με κατ’ όνομα συγχωνεύσεις, ενώ, στην πράξη, περιορίστηκαν σε απλή μεταφορά των επιμέρους ταμείων κάτω από οργανισμούς-ομπρέλες. Ο ΕΦΚΑ δημιουργήθηκε εξ αρχής με δικές του δομές προσαρμοσμένες στις αρχές της ίσης μεταχείρισης και της αποτελεσματικής εξυπηρέτησης των πολιτών. Η οργανωτική ενοποίηση είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με μια ουσιαστική ενοποίηση, με την εφαρμογή ενιαίων κανόνων εισφορών και παροχών για όλους βάσει των αρχών της ισονομίας και της κοινωνικής δικαιοσύνης. Αυτή η συνολική διοικητική και ουσιαστική ενοποίηση αναμένουμε να βελτιώσει την καθημερινότητα των πολιτών, αλλά και την πορεία του ασφαλιστικού συστήματος. Συγκεκριμένα, οι ασφαλισμένοι θα έχουν γρήγορη και αποτελεσματική πρόσβαση στις υπηρεσίες του ΕΦΚΑ, θα σταματήσουν τα φαινόμενα όπου πολίτες έπρεπε να ταξιδέψουν από κάποιο απομακρυσμένο νησί στον Πειραιά προκειμένου να υποβάλουν αίτηση συνταξιοδότησης. Επίσης, η απλοποίηση των διαδικασιών θα επιταχύνει σημαντικά την εκκαθάριση των αιτήσεων συνταξιοδότησης. Ήδη μέχρι το τέλος του 2017 θα εκκαθαριστεί το σύνολο των εκκρεμών αιτήσεων, ενώ, από το τέλος του 2017 και μετά, η απονομή της σύνταξης θα γίνεται εντός τριμήνου από την υποβολή της αίτησης. Ταυτόχρονα, η υιοθέτηση ενιαίων και απλών κανόνων θα συμβάλει στην ασφάλεια δικαίου και οι πολίτες θα είναι σε θέση να γνωρίζουν με ακρίβεια ζητήματα όπως το ύψος των εισφορών τους, το ασφαλιστικό τους ιστορικό και τη σύνταξη που θα λάβουν.
Τα του ΕΦΚΑ όμως αναλυτικά θα σας τα πει ο αρμόδιος υπουργός, ο κ. Τάσος Πετρόπουλος. Ο ίδιος και η ομάδα του, με την ουσιαστική συμβολή των στελεχών του υπουργείου εργασίας, έχουν κάνει μια εξαιρετική δουλειά πάνω στο ζήτημα της κοινωνικής ασφάλισης. Με τη δική μου παρουσία σήμερα σε αυτή την συνέντευξη τύπου θα ήθελα να φωτίσω μια σειρά από πλευρές που σχετίζονται άμεσα με την πορεία της κοινωνικής ασφάλισης την αλληλεξάρτηση των οποίων οι προηγούμενες κυβερνήσεις προσπαθούσαν να υποβαθμίσουν. Το ζήτημα της κοινωνικής ασφάλισης δεν αποτελεί μια μαθηματική άσκηση εκπόνησης ισολογισμών. Η επιλογή των οριζόντιων περικοπών ως μόνη λύση στην πραγματικότητα συνέτεινε στον κίνδυνο κατάρρευσης του συστήματος και ανέδειξε και τον σχέδιο για την αμφισβήτηση συνολικά του δημόσιου χαρακτήρα της κοινωνικής ασφάλισης.
Όπως όμως έχω ήδη αναφέρει υπάρχει μια βαριά κληρονομία πάνω από το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης που δεν περιορίζεται σε αριθμητικά δεδομένα αλλά περιλαμβάνει μια σειρά από πολιτικές επιλογές που διαμόρφωσαν αυτά τα αρνητικά δεδομένα. Κεντρικό ρόλο εδώ διαδραματίζει το νέο πλαίσιο που διαμορφώθηκε στο πεδίο των εργασιακών σχέσεων. Η επίθεση που δέχτηκε το συλλογικό εργατικό δίκαιο στα χρόνια της κρίσης και οδήγησε στην κατάρρευση του συστήματος των συλλογικών διαπραγματεύσεων αφήνει μεγάλες πληγές στα ασφαλιστικά ταμεία. Η ελαστικοποίηση των εργασιακών σχέσεων, η οποία παροξύνθηκε μέσα στην κρίση χωρίς προφανώς να αποτελεί δικό της παιδί, υπονομεύει την δυνατότητα της κοινωνικής ασφάλισης να έχει τους απαραίτητους πόρους. Ακριβώς για αυτό το λόγο η μάχη που δίνουμε σήμερα για την επαναφορά των θεσμών του συλλογικού εργατικού δικαίου, για να σταματήσει η Ελλάδα να αποτελεί εξαίρεση από το Ευρωπαϊκό κοινωνικό μοντέλο, είναι μία μάχη που θα συμβάλει ουσιαστικά και στην στήριξη της κοινωνικής ασφάλισης.
Όσοι χαρακτηρίζουν εμμονή και ιδεοληψία την ανάγκη επαναφοράς των συλλογικών διαπραγματεύσεων φανερώνουν την πρόθεση τους να μην αλλάξει μία από τις βασικές μεταβλητές για την δημιουργία των αδυναμιών της κοινωνικής ασφάλισης. Δείχνουν ότι επιθυμούν μια ανάπτυξη που θα αφορά τους λίγους, δεν θα σέβεται τα κοινωνικά δικαιώματα, δεν θα μειώνει τις ανισότητες αλλά θα τις πολλαπλασιάζει. Μία ανάπτυξη σαν αυτή που γνωρίσαμε και δημιούργησε μια σειρά από αδιέξοδα. Φανερώνουν ότι δεν επιθυμούν ένα δυνατό και ισχυρό δημόσιο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης. Η πραγματική ιδεοληψία και εμμονή εδώ βρίσκεται στην θρησκευτικού τύπου πίστη στο αόρατο χέρι της αγοράς που υποτίθεται ότι θα τα ρυθμίσει όλα.
Το δεύτερο πεδίο το οποίο φέρει μεγάλο αποτύπωμα στο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης είναι αυτό της παραβατικότητας στην αγορά εργασίας. Έχει επικρατήσει το προηγούμενο διάστημα η συζήτηση να περιορίζεται στο ζήτημα της αδήλωτης- ανασφάλιστης εργασίας. Το σύνολο των στοιχείων όμως που έχουμε στα χέρια μας και η εμπειρία των ελέγχων συνηγορεί ότι χρειάζεται μια νέα στρατηγική για την από κοινού αντιμετώπιση της αδήλωτης και της υποδηλωμένης εργασίας. Η άνοδος των ευέλικτων μορφών εργασίας πολλές φορές αποκρύπτει παράνομες πρακτικές που στην πραγματικότητα αναφέρονται σε θέσεις πλήρους απασχόλησης. Στα χέρια μας έχουμε σήμερα ένα σημαντικό εργαλείο το νέο πληροφοριακό σύστημα του ΣΕΠΕ το οποίο μέσα από μια βάση δεδομένων που συνεχώς θα διευρύνεται από τους ελέγχους και την δυνατότητα ανάλυσης μιας σειράς παραμέτρων θα εντοπίζει τις επιχειρήσεις που έχουν αυξημένες πιθανότητες να παραβιάζουν την εργατική νομοθεσία. Η παραπάνω μεθοδολογία αυξάνει με γεωμετρική πρόοδο την δυνατότητα ύπαρξης στοχευμένων και άρα αποτελεσματικών ελέγχων. Συμβάλει στην προστασία των δικαιωμάτων των εργαζομένων και στην εξασφάλιση των απαραίτητων πόρων για την κοινωνική ασφάλιση.
Σε αυτή την κατεύθυνση θα κινηθεί συνολικά η προσπάθεια αναβάθμισης των ελεγκτικών μηχανισμών και οι απαραίτητες νομοθετικές παρεμβάσεις που σχεδιάζονται. Εδώ αξίζει να αναφέρουμε ότι πλέον τα λεφτά των προστίμων που επιβάλλονται από τους ελεγκτικούς μηχανισμούς για παραβάσεις τις εργατικής νομοθεσίας θα κατευθύνονται προς το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης. Μία κατά τη γνώμη μας ορθή επιλογή, αφού σε μεγάλο βαθμό αναφερόμαστε σε πόρους τους οποίους με παράνομο τρόπο έχει στερηθεί η κοινωνική ασφάλιση.
Παράλληλα η καταπολέμηση της ανεργίας αποτελεί το τρίτο, όχι ιεραρχικά, πεδίο που σχετίζεται με την πορεία του ασφαλιστικού μας συστήματος. Τα μικρά αλλά σταθερά βήματα που γίνονται σε αυτό τον τομέα χωρίς να μας επιτρέπουν πανηγυρισμούς αποτελούν μια πρώτη απάντηση στην καταστροφολογία γύρω από αυτό το ζήτημα. Φαίνονται οι δυνατότητες που διαμορφώνονται για ακόμα πιο τολμηρά βήματα στην συγκεκριμένη μάχη. Τις επόμενες μέρες θα δοθούν στην δημοσιότητα και τα επίσημα στοιχεία του Εργάνη συνολικά για το 2016 στα οποία αποτυπώνεται αυτή η τάση αφού μέχρι σήμερα έχουμε καταγράψει το καλύτερο ισοζύγιο προσλήψεων απολύσεων των τελευταίων 15 χρόνων.
Την μάχη για τη λειτουργία του ΕΦΚΑ και την ύπαρξη ενός δημόσιου καθολικού συστήματος κοινωνικής ασφάλισης που θα στηρίζεται στην αλληλεγγύη των γενεών το υπουργείο θα τη δίνει καθημερινά. Θα την δώσουμε πρώτα από όλα σεβόμενοι τους κόπους του κόσμου της εργασίας που είδε τα δικαιώματα του να πλήττονται τόσο βάναυσα μέσα στην κρίση. Θα την δώσουμε με σεβασμό στο καθολικό δικαίωμα για μια ζωή με αξιοπρέπεια. Θα την δώσουμε γνωρίζοντας τις δυσκολίες, οι οποίες όμως όπως αποδείξαμε και με την τελευταία απόφαση της κυβέρνησης για το έκτακτο βοήθημα δεν είναι ανυπέρβλητες. Έχουμε πολλή δουλειά μπροστά μας αλλά έχουμε την βούληση και το σχέδιο που μας επιτρέπει να αισιοδοξούμε για μια διαφορετική πορεία.»